Gerrit Achterbergpad (2024)

Meerdere malen ben ik zijn gedichten langs de kant van een wandeling tegengekomen.
Nu ga ik mij wagen aan het pad dat gemaakt is ter herinnering aan de grote dichter Gerrit Achterberg.
Het klompenpad is aangelegd door poëtische zielen die een goed gedicht op waarde weten te waarderen.
Hoog op een plank bij ons staan de verzamelde gedichten van Achterberg en nog een losse bundel van hem.
Tijdens een wandeling door het Utrecht van Martinus Nijhof en Awater kwam ik langs het huis waar Achterberg woonde en waar hij zijn hospita vermoordde.
In Leusden fietste ik wel eens door de straat waar hij met zijn vrouw zijn laatste jaren doorbracht. Het huis staat er niet meer. Geen bedevaartsoord voor de dichter die sterk werd gestempeld door zijn protestantse en bevindelijke achtergrond.

De route begint officiëel in de haven van Wijk bij Duurstede. Het eindpunt ligt in Doorn bij Bosrestaurant Sandenburg. Tja, wat is er in het gebied van mijn aanstaande wandeling dat niet te maken heeft met Sandenburg? Ik begin bij het einde om dan uiteindelijk terug te komen bij het einde. Ik begin bij het Bosrestaurant dat een verlaten indruk maakt op deze ochtend. Een fietser parkeert zijn tweewieler tegen een boom en pakt een tasje en loopt naar het stille terras. In aloude tijden werd het restaurant als theehuis gebouwd langs de tramlijn van Zeist naar Arnhem. De opdracht tot de bouw kwam van de graaf van Lynden van Sandeburg. Ik vertrek, tussen de bomen door over de Sandenburgerlaan. Op de kruising met de Buurtweg sta ik stil. Hier staat boerderij Groot Blankenstein, met gekleurde luiken. Maar dit is niet wat mijn aandacht trekt. Meer dan eeuw geleden woonde het echtpaar Hannes van Vulpen en Geurtje Wolfswinkel op deze boerderij. Op de zaterdagavond kwamen hier christenen bij elkaar, die in de toenmalige kerken niet voldoende geestelijk voedsel ontvingen en in kleine gezelschappen elkaar vertelden over hun leven met de HEER. Eén van de mensen die hier kwam, met zijn moeder, was de jonge Co Doornebal, die later een bekende predikant werd in het Veluwse Oene, waar zelfs een straat naar hem is vernoemd. De dominee en de dichter raakten bevriend.

Verderop sla ik links een dwarsweg in. Deze dwarsweg loopt uit op de Buntlaan, deze Buntlaan loopt uit op een splitsing, waar ik het brede pad naar rechts volg. Het is een lang en recht pad. Een echtpaar met hond nadert mij. De hond loopt op hoge poten opmerkzaam en wijkt geen moment van de zijde van zijn bazin. Links en rechts zijn graslanden. De maaitijden zijn aangebroken. Het land geurt naar vers gemaaid gras dat wacht in de zonnnegloed. Een geur van zorgeloze zomers. Het brede pad komt uit bij boerderij Het Boompje. De boerderij met gekleurde luiken, is het boompje ontgroeid. In het leven van Gerrit Achterberg speelde deze boerderij een belangrijke rol. In 1809 sloot een voorvader van Gerrit een contract als pachter van deze boerderij, die in eigendom was van barones van Lynden van Sandenburg. De nazaten van de eerste pachter wonen nog steeds op Het Boompje. De overgrootvader en de grootvader van Gerrit werden op Het Boompje geboren. Het was op deze boerderij dat de ouders van Gerrit elkaar leerden kennen. Zijn moeder Pietje werkte hier als meid bij haar tante. Een vruchtbaar bestaan. Aan de rand van de voortuin staat een paneel met een gedicht. Een gedicht dat getiteld is Bekering en eindigt met de woorden: “Uit Uwe hand ten tweeden maal geboren, schrijd ik U uit het donker tegemoet.” In dit gedicht verwijst hij naar “het meest misdadige” dat hij heeft gedaan. Naast het paneel staat een bakje met een tekst. Uit het bakje kan de aandachtige lezer en wandelaar een Nieuw Testament pakken en meenemen. Godsdienst hangt hier nog immer zwaar tegen de hanebalken en roept om bekering.

De Gooyerdijk wenkt mij en daar op de dijk ga ik de smalle weg op naar het Huis. Het terrein bij het Huis is privé-terrein en mijn pad gaat door een bosgebied dat schaduwrijk gastvrijheid verleent aan wandelaars. Af en toe kijkt een glimp van het Huis mij aan om dan weer te verdwijnen achter het jonge lover. Een houten brug brengt mij over de Langbroekerwetering en bij een gedicht en dan sta ik op de Langbroekerdijk, waar werklieden bezig zijn. Vlak tegenover het Huis gaat het pad in zuidelijke richting, een richting waar een flinke voorraad modder zich op het pad heeft neergelegd. Vlakbij het Huis is Gerrit geboren op 20 mei 1905. Zijn vader was koetsier in dienst van de landheer en het is dan ook niet vreemd dat Gerrit werd geboren in de koetsierswoning, die lag bij de Oranjerie. Toen de auto zijn intrede deed op het landgoed werd vader Hendrik boer op een pachtboerderij aan dezelfde straat in Nederlangbroek. Na de modderroute kom ik terug op de Langbroekerdijk, de lange dijk, met boeiende huizen en boerderijen langs de kant. Ik kom dwars door Steenen Brug (waar de meeste automobilisten zich niet houden aan de maximumsnelheid van 30 km per uur) en aan de andere kant van de Steenen Brug ga ik verder over de dijk. Veel fietsers komen langs, al dan niet electrisch voortgedreven. In Overlangrbroek verlaat ik de dijk en dat merk ik ogenblikkelijk. Niet omdat ik weer bij een gedichtpaneel kom, maar omdat onder aan de dijk en over bijna het gehele pad zich modder heeft teruggetrokken. Ik merk aan mijn tenen dat mijn schoenen niet al het water meer tegenhouden. Ik baan mij een weg door het essenhakhout, een zeldzaamheid in ons land, dat essenhakhout. Wanneer ik het asfalt raak met mijn zolen ben ik op de Nieuweweg en bijna in Wijk bij Duurstede. Langs de rand van de stad kom ik in de fraaie binnenstad waar het druk is. Door het kasteelpark, Langs de Wal en dan kom ik bij de haven en het startpaneel van dit dichterlijke pad. Naast het paneel staat een overdekte leugenbank. Daar neem ik een uitgebreide pauze. Kinderen zijn bezig met een speurtocht en kijken rond, maar ik weet geen enkele leugen geloofwaardig te vertellen. Motoren staan aan de overkant van de weg te wachten op de terugkeer van de in veiligheidskledij gehulde berijders. Via een iets andere weg (langs de prachtige molen) in Wijk bij Duurstede pak ik de route weer op en wandel met een ander uitzicht terug naar bosrestaurant Sandenburg. Een prachtwandeling.

Klompenpad
Gerrit Achterbergpad
Doorn naar Wijk bij Duurstede en terug
11 kilometer (keer 2)